Hongaarse Honden 1

Hongaarse honden 1

In het zuiden van Hongarije, dat land met de vriendelijkste bevolking ter wereld,ligt de stad Pecs.
Een zeer oude stad, die een aantal jaren geleden dermate verpauperd was, dat zelfs het toenmalige communistische regime vond, dat daar iets aan gedaan moest worden. De hele stad kreeg een zeer grondige reinigingsbeurt en daarna werden vele gebouwen en monumenten gerenoveerd.Toen ik de laatste keer de stad binnenreed, verwachtte ik de troosteloze grauwe en vervuilde straten en gebouwen te vinden. Hoe groot was mijn verrassing een stad aan te treffen die me tegemoet lachte met wit gepoetste tanden, een fris kapsel en een lekker parfummetje.
De stad leek wel te tintelen en zich te baden in een fris lentegevoel, ondanks dat het begin augustus was en de zon schroeiplekken op je kruin probeerde te branden. Vijfendertig graden in de schaduw was heel gebruikelijk.
Het stadje was vol met toeristen, die voornamelijk uit de vroegere Oostbloklanden kwamen, behalve dan de altijd in grote getale aanwezige
Duitsers en Hollanders, die zich als mieren in de zomer over de wereld
verspreiden. Hoe is dat toch mogelijk, dacht ik, altijd weer die Hollanders en Duitsers, want thuis had ik nog nooit van iemand gehoord, dat hij naar Pecs ging.
Toch bespeurde ik in de stad nog een verandering. Aanvankelijk kon ik niet vaststellen wat het was, maar een gevoel van onbehagen kon ik niet van me afzetten.
De herinneringen aan mijn vorige bezoeken aan Pecs bestonden voor een groot deel uit gevoelens van vriendelijke, gastvrije, behulpzame bewoners van de stad. Waar je ook kwam, altijd was er wel een vriendelijk woord, een groet of een zwaaiend handgebaar. Zelfs in de drukke straten waren er altijd de gastvrije hoofdknikjes.
Niet alleen tegenover de toerist waren de mensen zo, nee, ook tegenover elkaar leefden ze op die warme manier. Elkaar helpend en beschermend hielden ze zich staande in de tijd van onderdrukking en terreur van de Russen. Toch haatten ze de Russische soldaten niet. Sterker nog, de soldaten, die overigens meestal niet ouder dan zeventien jaar waren, werden in huis gehaald en kregen te eten, omdat ze dat in hun kazernes niet kregen.
Nu waren de soldaten weg en het land was vrij, de stad was schoon en de mensen waren aan het veranderen. Dat was wat ik eerst niet in de gaten had, de mensen waren veranderd. Er werd nog maar sporadisch gegroet of gewuifd en dan nog alleen door de oudere bewoners.
De stad, eens zo rustig en bijna ingedommeld, leek nu een gonzende bijenkorf, waarin iedereen op zoek leek naar een druppeltje welvaart, zoals ze die op de televisie konden zien in de westerse landen.
"Ja. vroeger," zei tante Jolan, nadat ze me omhelsd had," vroeger hadden we tijd voor elkaar, maar dat was nog in het oude Hongarije. Nu is alles nieuw en ook de mensen zoeken opnieuw hun plekje in deze nieuwe maatschappij. Vroeger waren we op elkaar aangewezen, want we hadden allemaal niks. Iedereen was zo arm als een teek op een schildpad. We hadden elkaar nodig. Maar nu...alles leeft nu langs elkaar heen en iedereen probeert zoveel mogelijk voor zichzelf te vergaren. En je moet wel meedoen, anders heb je weer niks, zoals vroeger. Maar ja, als je vroeger niks had, dan werd je nog geholpen en nu niet meer. Kijk, dat is het verschil. Mijn lieve land is harder geworden en het einde is nog niet in zicht.'
Ze huilde een beetje, maar dat doen ze hier in Hongarije heel snel en veelvuldig. 't Is een emotioneel volk, maar met het hart op de goede plaats. Als je de mensen nu spreekt, dan komt toch weer een beetje dat oude gevoel naar boven, individueel wel, maar als groep niet meer.
Tante Jolan was beheerder van een kleine camping, net buiten de stad en waar ik in het verleden verschillende malen had gekampeerd.
Sinds 1956 was ze al weduwe. Zoals de meeste Hongaarse meisjes was ook zij jong getrouwd. De leeftijd van trouwen lag bij de meisjes vaak zo rond het negentiende jaar. Dan was het drie dagen achter elkaar feest.
Een feest van eten en drinken, van zingen en dansen en vooral een feest ook van ruziemaken en het weer afkussen. Dat alles overgoten met een saus van tranen, want zoals ik al zei, het is een emotioneel volkje.
In 1956 woonde ze in Budapest en en haar man Imre was betrokken bij de opstand tegen de Russen. Na het bloedig neerslaan van de volksopstand waren er verzetsgroepen gevormd en ook daarin was hij actief.
Op het plein, waar de Szent Istvan Templon staat hebben ze hem doodgeschoten met nog een aantal andere verzetsmensen, jongens nog.
Jolan was toen net in verwachting van haar eerste, die nu zesendertig jaar oud was, Imre, net zoals zijn vader.
Maar met doodschieten had ze de 'straf', zoals de Russen dat noemde, nog niet volledig gehad. Ook zij moest er aan geloven. Ze werd ontslagen en niemand mocht haar nog enig werk aanbieden. Geen school of cursus mocht zij volgen. Ze werd haar huis uitgezet en het pand verviel aan de staat zonder dat zij daar een cent voor kreeg. Tenslotte werd haar de toegang tot Boedapest ontzegd, tien jaar mocht ze de stad niet meer in. Bij haar grootvader, net iets buiten Pecs had ze onderdak gevonden. En daar is ze gebleven tot vandaag de dag.
Van het kleine stukje boerenland, dat haar grootvader bezat en haar had nagelaten, heeft ze een kleine camping gemaakt, toen bleek dat er vlakbij, in Harkany, geneeskrachtig water in de grond zat.
Al snel kreeg het gebied bekendheid bij de hypochonders in Oost en West
en kwamen er zoveel bezoekers, dat er slaapplaatsen tekort waren.
Dat was haar redding geweest. Ze reed zelfs in een eigen autootje, een tien jaar oude Skoda. Maar 's avonds zong zij de weemoedige liederen van het land vol heimwee naar vroeger. Totdat de palinka zijn werk had gedaan. Dan danste zij de Csardas, schaterde luidkeels en zoende iedereen.