LEXICON VAN LAATSTE WOORDEN (B7)

LEXICON VAN LAATSTE WOORDEN (B7)

Werner Fuld
Uitgeverij Bert Bakker 2003

In dit boek heeft de schrijver een verzameling bijeengebracht van laatste woorden van bekende en minder bekende personen. De Franse schrijver Montaigne had reeds plannen voor een dergelijke verzameling omdat hij vermoedde dat mensen op het moment van overlijden de waarheid spreken. Immers, met een leugen zouden ze Gods genade op het spel zetten. Of dit zo is, valt intussen nog maar te bezien. Bij ongelovigen gaat deze wijsheid sowieso niet op.
Met het oog op de plechtigheid van het moment had de Amerikaanse dichter Walt Whitman jarenlang naar een passende tekst gezocht. Op het beslissende moment wilde deze hem echter niet te binnen schieten en hij stierf met het woord “Shit!” op de lippen. De Amerikaanse schrijver Theodore Dreiser wilde zijn aardse bestaan besluiten met “Shakespeare, ik kom eraan!” maar bracht het niet verder dan: “Eén pils!”

De oudste zuster van de Franse keizer, Elisa Bonaparte († 1820), stierf op 43-jarige leeftijd als groothertogin van Toscane. Ze was een vrouw van de wereld, want toen de arts haar vertelde dat in het leven niets zo onafwendbaar is als de dood, riposteerde ze: “Behalve de belasting.”

Het kunnen genieten van lekker eten had Josephte Brillat-Savarin
(† 1897) gemeen met haar bekendere broer en schrijver van Physiologie du goût (fysiologie van de smaak). De 98-jarige dame had haar diner op bed bijna beëindigd, toen ze duizelig werd. Ze trok aan het belkoord om haar personeel te waarschuwen en kon nog net uitroepen: “Het einde nadert, snel, het dessert!”

Toen André de Chénier († 1794), de belangrijkste Franse dichter uit de 18e eeuw, bij het schavot was aangekomen om geguillotineerd te worden, merkte hij op: “Eigenlijk is het toch wel jammer van dit hoofd, ik bedoel: het is nog heel goed te gebruiken!”

De adellijke Charlotte de Corday († 1793) stak de jakobijn Jean-Paul Marat dood in zijn bad om een eind aan de terreur van de revolutie te maken. Het was vergeefs en ze werd veroordeeld tot de guillotine. Ze bestudeerde het apparaat en merkte op: “Het ziet er dodelijk uit, maar het leidt tot onsterfelijkheid.”

Toen de actrice Marlene Dietrich († 1992) op sterven lag gelukte het haar voormalige secretaris een priester de woning binnen te sluizen. Dietrich liet hem terstond vertrekken: “Waarom zou ik met hém praten? Ik heb binnenkort een afspraak met zijn baas!”

De Amerikaanse bankier Anthony Joseph Drexel III († 1893) toonde zijn gasten zijn wapenverzameling en wilde hen meteen een pas verworven pistool demonstreren: “En hier is een exemplaar dat u nog nooit gezien…………..”

De Colombiaanse drugsbaron Pablo Escobar († 1993) voerde net een telefoongesprek met zijn zoon toen de politie zijn schuilplaats binnendrong en het vuur op hem opende. Hij nam afscheid van zijn zoon: “Ik hang nu op want er gaat hier het een en ander mis.”

De Britse geschiedkundige John Jortin († 1770) weigerde zijn laatste eten: “Nee bedankt, ik heb genoeg van alles.”

De Engelse koning Karel I († 1649) had bij zijn onthoofding een aanmerking op het hakblok: “Het had wel iets hoger mogen zijn, maar ja, je moet tevreden zijn met wat je hebt.”

De beroemde Zwitserse schilderes Angelica Kauffmann († 1807) had zich op haar sterfbed blijkbaar nog niet helemaal verzoend met het denkbeeld van haar sterfelijkheid. Toen haar neef een begin maakte met het gebed voor de stervenden onderbrak ze hem: “Nee Johann, dat wil ik niet horen. Lees het gebed voor de zieken op bladzijde 128 maar voor!”

De Russische maffiamoordenaar Wladimir Keroukian († 1999) werd door een politiekogel omgelegd. Een orthodoxe geestelijke smeekte hem in het uur van zijn dood afstand te doen van de duivel. De moordenaar liet zich ontvallen: “Dit is bepaald geen goed moment om vijanden te gaan maken.”

De filmproducent Alexander Korda († 1956) vroeg zijn arts: “Als ik u nu een goedenacht toewens, kunt u mij dan beloven dat ik niet meer wakker wordt?”

Het meeste werk van de Amerikaanse lyricus Henry Longfellow
(† 1882) is zo goed als vergeten. Alleen door zijn epos The Song of Hiawatha (1855) is de dichter verzekerd van een plaatsje in de literatuurgeschiedenis. Met zijn familie had Longfellow het altijd aan de stok, daarom schrok hij toen zijn zuster aan zijn ziekbed verscheen:
“Nu weet ik zeker dat ik doodziek ben, anders hadden ze jou niet gestuurd!”

De Italiaanse diplomaat en geschiedkundige Niccolò Machiavelli
(† 1527) had een opmerkelijke laatste wens: “Ik wil naar de hel en niet naar de hemel, want daar tref ik slechts bedelaars, Monniken en apostelen. Maar in de hel verkeer ik in het gezelschap van pausen, prinsen en koningen.”

De Amerikaanse moordenaar James W. Rodgers († 1960) werd ter executie voor een vuurpeloton geleid. Op de obligate vraag van de gevangenisdirecteur of hij nog een laatste wens had, antwoordde hij:
“Een kogelvrij vest.”

De om haar kwinkslagen bekende Engelse schrijfster Edith Sitwell
(† 1964) antwoordde een allerlaatste bezoeker op de vraag hoe het met haar ging: “Ik ben bezig dood te gaan, maar voor de rest gaat het goed.”

Toen de Duitse filosoof en econoom Karl Marx († 1883) niet lang meer te leven had, werd hij nog een laatste keer bezocht door zijn vriend Friedrich Engels. Deze vroeg hem of hij misschien nog enige woorden wilde richten tot het nageslacht. Marx werd furieus als in zijn beste tijd en haalde grommend uit: “Verdwijn uit mijn ogen, Donder op! Laatste woorden zijn voor zotten en dwazen die tijdens hun leven niet genoeg gezegd hebben!”